Saldodipje (vroeger Ferratum) verstrekt online leningen van 100 tot 1500 euro, die lopen van 1 tot maximaal 2 maanden: zogenaamde flitskredieten. Die zijn vooral aantrekkelijk als je moeite hebt om de eindjes aan elkaar te knopen, zoals ‘Berend’ (echte naam bekend bij de redactie) een paar jaar geleden heeft. Hij ontdekt Saldodipje en sluit een lening af van maar 100 euro.
Lenen bij Saldodipje is gevaarlijk makkelijk
Dat gaat makkelijk, want Saldodipje maakt het aanvraagproces voor een lening zo soepel mogelijk. Berend hoeft alleen een kopie van een ID-bewijs te uploaden en persoonlijke gegevens in te vullen, zoals zijn inkomen. Voor dat inkomen hoeft hij geen bewijs te leveren, bijvoorbeeld een loonstrookje.
Persoonlijke garantsteller: addertje onder het gras
Als Berend bijna klaar is met de leningaanvraag - het geld dat hij zo hard nodig heeft, kan binnen een moment op zijn rekening staan, belooft de website - krijgt hij een waarschuwing in kleine letters: als hij niet binnen 5 dagen een ‘persoonlijke garantsteller’ regelt, dan kunnen er ‘aanvullende bedragen van toepassing zijn.’ En daarin zit het venijn.
Zonder garantstelling krijg je torenhoge boetes
Een garantsteller is iemand die belooft om jouw lening te betalen als jou dat niet meer lukt. Een soort menselijk onderpand. Als Berend niet vlug een garantsteller aandraagt bij Saldodipje, krijgt hij een torenhoge boete. Bij een lening van 100 euro hoort een boete van 29 euro; bij een lening van 1000 euro een boete van 320 euro; en bij een lening van 1500 euro een boete van maar liefst 660 euro!
Op het forum van Radar en Trustpilot klagen dan ook honderden Saldodipje-klanten over woekerboetes.
Boetes zijn illegaal
Zo’n boete is illegaal in Nederland, want alle bijkomende kosten van een lening mogen uitkomen op een rente van maximaal 12 procent. De boetes van Saldodipje lopen op tot wel 44 procent van het leenbedrag. Saldodipje staat echter ingeschreven in Spanje en laat klanten in de leenovereenkomst ondertekenen dat Spaans recht van toepassing is. Gaat het bedrijf daarmee vrijuit?
Nee, zeggen advocaten Frank Penders en Nicoline Rijken. Zij werken bij OTIS Advocaten, dat zowel in Nederland als Spanje opereert. Penders en Rijken hebben de overeenkomsten van Saldodipje bekeken en stellen dat het bedrijf zich niet kan verschuilen achter Spaans recht, omdat het Europese regels overtreedt. Volgens deze regels zijn de boetes van Saldodipje onduidelijk en niet transparant, zeggen de advocaten. Dat maakt ze onwettig.
Maar dat weet Berend niet als hij zijn eerste lening aangaat. Hij krijgt gewoon een boete omdat hij geen garantsteller vindt, wat hem nog verder in de geldproblemen brengt. Dan lijkt een nieuwe lening de enige uitweg.
Zo moeilijk maakt Saldodipje het regelen van een garantsteller
Zo komt Berend in een negatieve spiraal van flitskredieten, boetes, aflossingen en nieuwe flitskredieten. Hij leent om vorige leningen af te betalen. Uiteindelijk neemt hij meer dan tien leningen bij Saldodipje en betaalt hij meer dan 7000 euro aan boetes.
Waarom levert hij dan ook geen garantsteller aan? Omdat die moet voldoen aan ‘hele strenge eisen,’ zegt Berend. ‘Eigenlijk de eisen waaraan een schuldenaar zou moeten voldoen.’
De strenge eisen voor garantstelling
Zo eist Saldodipje allerlei documenten van de garantsteller die het niet van leners eist: een loonstrook, een contract dat handmatig is ondertekend door de lener én de garantsteller, en de bankafschriften van een volledige maand. Bovendien moet een garantsteller meer dan genoeg geld verdienen om het termijnbedrag van een rekening te betalen. Bij een lening van 1500 euro, die een termijnbedrag van 756 euro oplevert, moet de garantsteller elke maand 1890 overhouden na aftrek van al diens vaste lasten. Dat eist Saldodipje niet van zijn schuldenaars. Waarom niet?
Geld verdienen met woekerboetes
Gerhard Borgert weet het antwoord wel. ‘De boetes rondom garantstelling zijn onderdeel van het verdienmodel van Saldodipje,’ zegt hij. Als jurist bij de stichting Xwiljoenenheeft hij al honderden mensen bijgestaan die in de problemen kwamen door de boetes van Saldodipje. De meesten zijn zich helemaal niet bewust van die boetes, vertelt hij. Ze komen in de problemen en lenen vervolgens bij - vaak bij Saldodipje zelf. ‘Dat weet Saldodipje ook,’ stelt Borgert.
‘Saldodipje voldoet aan alle regels’
Saldodipje zelf laat in een reactie weten dat het ‘voldoet aan alle relevante wet- en regelgeving, inclusief Europese en nationale regels voor het berekenen en aangeven van jaarlijkse rentepercentage van leningen.’ Het bedrijf benadrukt dat het voldoet aan de Nederlandse Wet financieel toezicht en de Europese richtlijnen voor consumentenkrediet en voor elektronische handel.
Daar is de Autoriteit Financiële Markten (AFM) het niet mee eens. De toezichthouder voert een juridische strijd met Saldodipje, omdat zij vindt dat het bedrijf te hoge boetes rekent. De AFM wil tijdens de rechtszaak niets inhoudelijks zeggen over Saldodipje, maar vindt flitskredieten überhaupt ‘onwenselijk en schadelijk’. ‘Flitskredietaanbieders richten zich voornamelijk op financieel kwetsbare groepen,’ zegt de AFM.
